Spad drukarski

Spad to jedno z najważniejszych, i bardzo istotnych określeń używanych w poligrafii. Po co i komu potrzebny jest on skoro i tak idzie do kosza, lub do uzupełnienia pustych przestrzeni w paczkach?

Dzięki niemu plakaty, ulotki, wizytówki a nawet książki i broszury zostaną wykonane w sposób estetyczny i poprawny. Poza tym, w naszej drukarni nie używamy nożyczek do krojenia, lecz gilotyny (krajarki) i etap cięcia przebiega trochę inaczej.

Wszystkie urządzenia poligraficzne (drukarki, gilotyny) pracują z pewną tolerancją (niedokładnością), a dodatkowo dochodzą jeszcze błędy operatorów (czyli ludzi obsługujących maszyny – drukarki cyfrowe, gilotyny, trójnoże, itp.).

Co to jest „SPAD”?

Spad drukarski – to element wydruku i część projektu (książki, ulotki, plakatu, wizytówki, itp.) który w procesie docinania, zostaje odcięty.

Powodem zastosowania spadów jest to iż materiały są krojone (cięte) w stosie, poprzez co między poszczególnymi arkuszami występują niewielkie przesunięcia. Przykładowo wizytówka 90x50 mm musi być zaprojektowana na 94x54 mm (2 mm spadu), ulotka A4 (210x297 mm) musi być zaprojektowana 214x301 mm, itd. Wszystkie elementy dochodzące do marginesu dokumentu muszą zostać rozszerzone, tak, aby wychodziły 2-3 mm poza brzegi dokumentu (rozmiaru końcowego, który jest zamawiany). Większy spad (5 mm) stosuje się tylko do okładek (książek, katalogów i broszur).

Jak nie powinien wyglądać spad

Czy spad jest zawsze potrzebny?

Spad dodajemy tylko jeśli zamierzamy coś zadrukować od krawędzi do krawędzi w projekcie. Jeśli nasza wizytówka ulotka czy plakat ma białe tło albo gdy grafika nie sięga do krawędzi, spady można sobie odpuścić.

Na grafice poniżej wizytówka z lewej strony wymaga spadu, a ta z prawej go nie potrzebuje. A przecież różnią się tylko brakiem tła.

A co wtedy gdy nie ma spadu?

Jeśli projekt wymaga spadów, a ich nie posiada – wtedy mamy kilka wyjść, zależności od przygotowanego projektu. Jednakże każda z nich wymaga konsultacji z klientem i uzyskania jego zgody.

przeskalowanie projektu (powiększenie) – gdy marginesy to to pozwalają,

zmniejszenie wymiaru netto o kilka milimetrów w procesie docinania, np. ulotka A5 (148x210 mm) zostaje docięta na wymiar 145x207mm,

dorobienie spadów przez drukarnię – gdy pozwala na to tło (najrzadziej stosowany, gdyż dochodzi ingerencja w plik klienta i coś się zawsze może „wysypać”)

Jak przygotować spady

Poniżej przedstawiamy przygotowanie spadów w najczęściej używanych programach graficznych:

InDesign

Tworzenie spadów
Tworzymy nowy dokument, w zaznaczonym polu wpisujemy wielkość spadu.
Naciskamy przycisk „Utwórz”.

Praca na dokumencie
Otworzy się nam nasz obszar pracy z zadanymi spadami i marginesami wewnętrznymi

Zapisywanie pliku do druku
Z menu „Plik” wybieramy opcję „Eksportuj…”.
W oknie „Eksportuj Adobe PDF” klikamy zakładkę „Znaczniki i spady”.
Sprawdzamy czy jest zaznaczone „Użyj ustawień spadu dokumentu”, jeśli nie – to zaznaczamy.

Illustrator

Tworzenie spadów
Tworzymy nowy dokument, w zaznaczonym polu wpisujemy wielkość spadu.
I naciskamy przycisk „Utwórz”.

Praca na dokumencie
Otworzy się nam nasz obszar pracy z zadanymi spadami i marginesami wewnętrznymi.

Zapisywanie pliku do druku
Z menu „Plik” wybieramy opcję „Zapisz jako” lub „Zapisz kopię”. Zapisujemy jako plik .pdf.
W oknie „Zapisz Adobe PDF” klikamy zakładkę „Znaczniki i spady”.
Sprawdzamy czy jest zaznaczone „Użyj ustawień spadu dokumentu”, jeśli nie – to zaznaczamy.

Photoshop

W Photoshopie nie możliwości zadania odpowiednich spadów, więc tu należy przy zakładaniu wielkości projektu przyjąć już odpowiedni wymiar z dodanym spadem. Np. przy wizytówkach 90x50 mm, należy przyjąć format 94x54 mm. W celu łatwiejszej pracy należy w pliku wprowadzić linie pomocnicze.

Tworzenie spadów
Tworzymy nowy dokument.
Do wybranego formatu dodajemy spady. W tym wypadku do formatu A4 210x297 po 2 mm spady, czyli format docelowy 214x301 mm.
I naciskamy przycisk „Utwórz”.

Praca na dokumencie
Z menu „Widok” wybieramy „Nowy układ linii pomocniczych”. Zaznaczamy opcję „Marginesy” i wstawiamy nasz spad czyli 2 mm.
W trakcie pracy należy pamiętać o zachowaniu odpowiednich marginesów bezpieczeństwa.

Zapisywanie pliku do druku
Z menu „Plik” wybieramy opcję „Zapisz jako”. Zapisujemy jako plik .pdf.